Vahan Terian - Ararat

O monte Ararat – ponto onde teria pousado a arca de Noé, depois de uma borrasca devastadora sobre a terra – é um símbolo para os armênios, “anjo de asa luminosa”, razão última pela qual o poeta entoa loas a esse patrimônio que, em sua materialidade, assoma inefável a todos os que o contemplam.

 

Agora em território turco, o monte se anuncia como um guia espiritual diante dos desenlaces contingentes de um povo oprimido, a arder como fogo inexaurível no altar dos sacrifícios, feito um pulsante e obstinado coração aos pedaços. Ararat: bandeira a sintetizar tudo o que exprime a “armenidade”.

 

J.A.R. – H.C.

 

Vahan Terian

(1885-1920)

 

Արարատին

 

Երկնասլաց ու թեթեւ,

Նրբակապոյտ ծածկած մեգ,

Դու հրեշտակ լուսաթեւ՝

նիւթեղէն չես դու երբեք։

Հայոց արնոտ աշխարհի

Հոգին ես դու անարատ,

Հուրը հար թող հրահրի

Սեգ ճակատիդ, Արարատ։

Եվ ավերվող մեր սրտում

Եռա անմար ու առատ,

Դո՛ւ, պահապան մշտարթուն,

Լուսակատար Արարատ...

 

Չեմ տեսել քեզ, բայց որպէս

Անուշ ցնորք իմ հոգում,

Պայծառ ես դո՛ւ, հրակէ՛զ,

Հրապսակ ու կանգուն –

Արդար դրոշ հայութեան,

Սիրո սեղան հրառատ,

Դո՛ւ իմ երկրի հարութեան

Անխաբ վկա, Արարատ.

Որքան մնանք մենք նկուն,

Որքան խավարն իջնի խոր,

Ծիրանավո՜ր, մեր հոգուն

Դո՛ւ, պահապա՛ն զօրաւոր...

 

Որպէս երազ լուսեղէն

Ձիւնապայծառ ու շողուն՝

Դո՛ւ, անխորտակ ապավեն

Հրաճարակ մեր հոգուն.

Կանգնի՛ր, անկյալ ժողովուրդ,

Եւ հավատա՛, եւ տոկա՛.

Կայ քո վշտում վեհ խորհուրդ,

Եւ Խաչվածին մահ չկայ.

Պարզուի՛ր պայծառ դեպի վեր,

Ցոլա՛ հրով անարատ,

Երկրիս՝ մոխիր ու ավեր,

Դո՛ւ անմահ սիրտ, Արարա՛տ...

 

Ararat com os atributos nacionais da cultura

(Meruzhan Khachatryan: artista armênio)

 

Ao Ararat

 

Celeste e leve,

coberto por uma fina névoa azul,

tu, anjo de asa luminosa,

nunca és material.

Do mundo ensanguentado dos armênios

tu és o espírito puro.

Que sempre se aticem as chamas do fogo

em tua fronte altiva, Ararat!

No nosso coração despedaçado

tu ferves inextinguível e copiosamente,

tu, guardião sempre desperto,

iluminado Ararat!

 

Não te vejo, mas quão doce

é a quimera em meu espírito.

Tu resplandeces, reluzente,

elevado com tua coroa de fogo!

Justa bandeira da armenidade,

coração no fogo do altar,

tu és a testemunha fiel

da ressurreição de minha terra, Ararat!

Quanto mais somos oprimidos,

quanto mais a escuridão desce às profundezas,

mais tu és o guia de nosso espírito,

tu, guardião poderoso!

 

Tu és como um sonho iluminado

de neve brilhante e radiante,

tu, refúgio indestrutível

para nosso espírito incendiado.

Levante-se, ó povo caído,

e tenha fé e resista!

Há na sua aflição uma exortação dos céus,

e para o Crucificado não há morte.

Estenda teu brilho em direção às alturas,

reluz com fogo puro!

De nossa terra em ruínas e cinzas

tu és o imortal coração, Ararat!

 

Referência:

 

TERIAN, Vahan. Արարատին / Ao Ararat. Tradução de Deize Crespim Pereira. In: PEREIRA, Deize Crespim (Org.). Poesia armênia moderna e contemporânea. Prefácio de Lusine Yeghiazaryan. Vários tradutores. São Paulo: FFLCH/USP, 2020. Em armênio: p. 69 e 71; em português: p. 70 e 72.

❁