Kóstas Várnalis - O “Se” de Kipling

Trazemos, para o deleite dos internautas, a sarcástica paródia do poeta grego Kóstas Várnalis ao poema “If” (“Se”), do britânico Rudyard Kipling, constante nesta nossa postagem.

Várnalis, percebendo o potencial conflito entre a prática quotidiana e os conselhos éticos prescritos por Kipling, passa a discorrer, de modo contraposto, sobre como se tornar uma pessoa sem moral, pautada pelo cinismo, no seio de uma sociedade alienante, na qual os valores capitalistas levam de roldão quaisquer considerações de ordem ética.

J.A.R. – H.C.

Kóstas Várnalis

(Κωστασ βαρναλησ: 1884-1974)

Το «αν» του κιπλινγκ

(παρωδία)

Αν μπορείς την παλαβή να κάνεις, όταν οι άλλοι

σου κάνουνε το γνωστικό κι όλοι σε λένε φταίχτη·

αν δεν πιστεύεις τίποτα κι άλλοι δε σε πιστεύουν·

αν σχωρνάς όλα τα δικά σου, τίποτα των άλλων·

κι αν το κακό, που πας να κάνεις, δεν το αναβάλλεις

κι αν σ' όσα ψέματα σου λεν με πιότερ' απανταίνεις·

κι αν να μισείς ευφραίνεσαι κι όσους δε σε μισούνε

κι αν πάντα τον πολύξερο και τον καλόνε κάνεις.

Αν περπατάς με την κοιλιά κι ονείρατα δεν κάνεις

κι αν να στοχάζεσαι μπορείς μονάχα το ιντερέσο·

το νικημένο αν παρατάς και πάντα διπλαρώνεις

το νικητή, μα και τους δυο ξετσίπωτα προδίνεις·

αν ό,τι γράφεις κι ό,τι λες, το ξαναλέν κι οι άλλοι

γι' αληθινό - να παγιδεύουν τον κουτό κοσμάκη·

 αν λόγια κι έργα σου καπνόν ο δυνατός αέρας

τα διαβολοσκορπά κι εσύ ξαναμολάς καινούριον.

Αν όσα κέρδισες μπορείς να τα πληθαίνεις πάντα

και την πατρίδα σου κορώνα γράμματα να παίζεις·

κι αν να πλερώνεις την πεντάρα, που χρωστάς, αρνιέσαι

και μόνο να πληρώνεσαι σωστό και δίκιο το 'χεις·

αν η καρδιά, τα νεύρα σου κι ο νους σου εν αμαρτίαις

γεράσανε κι όμως εσύ τα στύβεις ν' αποδίδουν·

αν στέκεις πάντα δίβουλος και πάντα σου σκυμμένος

κι όταν φωνάζουν οι άλλοι «εμπρός!» εσύ φωνάζεις «πίσω!»

Αν στην πλεμπάγια να μιλάει αρνιέται η αρετή σου

κι όταν ζυγώνεις δυνατούς, στα δυο λυγάς στη μέση·

κι αν μήτε φίλους μήτ' εχθρούς ποτέ σου λογαριάζεις

και κάνεις πως τους αγαπάς, αλλά ποτέ κανέναν

αν δεν αφήνεις ευκαιρία κάπου να κακοβάνεις

και μόνο, αν κάνεις το κακό, η ψυχή σου γαληνεύει,

δικιά σου θα 'ναι τούτ' η Γης μ' όλα τα κάλλη που 'χει

κι έξοχος θα 'σαι Κύριος, αλλ' Ανθρωπος δε θα'σαι! 

O “Se” de Kipling

(Paródia)

Se te podes fazer de tolo no instante em que todos

se dão ares de sensatez e te acham um fracasso;

se não crês em coisa alguma nem os outros creem em ti;

se desculpas os teus atos, mas jamais um ato alheio;

se nunca deixas para mais tarde o mal que vais fazer;

se às mentiras que te dizem respondes com mentiras;

se te comprazes em odiar a quem jamais te odiou;

e se te arrogas sempre por esperto, por bacana.

Se pelo estômago vives sem perder tempo em sonhos

e se apenas no interesse é que pões o pensamento;

se deixas o vencido para ir atrás do vencedor;

embora cinicamente possas trair aos dois;

se o que escreves e o que dizes, dizem-no também os outros

como se verdade fosse – para engodar os parvos;

se teus ditos e teus feitos são fumaça que o vento

logo espalha, mas que insistes em produzir de novo.

Se consegues aumentar cada vez mais os teus ganhos

e num jogo de cara ou coroa arriscar a pátria;

se te recusas a pagar cinco vinténs que deves

por só teres a quantia exata para pagá-los;

se envelhece o pecado teu coração, mente e nervos

e te obstinas apesar disso em nele permanecer;

se estás sempre indeciso, voltado para ti próprio,

e quando os outros gritam “Avante!” gritas “Para trás!”

Se tua virtude cala perante a multidão

e quando te chegas aos fortes, te dobras ao meio;

se não contas com amigos nem com inimigos

e a nenhum deles amas, já que não amas a ninguém;

se não perdes uma ocasião de pensar mal dos outros

e só em fazer mal é que a tua alma se deleita,

tua será a Terra inteira e todos os seus bens;

serás um ilustre Senhor, mas um Homem, jamais!

De: “Poemas” [“Poiímata”, 1931] 

Alfred Dedreux (1810–1860) as a Child

Théodore Gericault (French, 1791–1824)

Referência:

VÁRNALIS, Kóstas. O “Se” de Kipling. In: PAES, José Paulo (seleção e tradução). Poesia moderna da Grécia. Rio de Janeiro: Guanabara, 1986. p. 119-120.